Sektörün giderek büyümesi ve ihtiyaçların değişmesiyle mevcut disiplinler genişlemeye başlamıştır. UI/UX yani User Experience (Kullanıcı Deneyimi) ve User Interface (Kullanıcı Arayüzü) kavramları da bu disiplinler arasında yer almaktadır. Günümüzde bu kavramların giderek önem kazanması UI/UX kavramlarının ne olduğuna dair soruları da gündeme getirmektedir.

UI Nedir?

UI kullanıcı arayüzü demektir. UI, kullanıcıların sitede rahatça dolaşıp sitede daha uzun süre kalabilmesi ve site içeriklerine kolayca ulaşabilmesi için gerekli olan unsurları iyileştirerek deneyim odaklı bir çalışma sunmaktadır. Bu bağlamda, “UI Ne Demektir?” sorusuna verilebilecek en temel cevap “Kullanıcı odaklı konfor sağlayan görsel tasarımlardır.” yanıtı olacaktır.

UI, kullanıcıların araçları, telefonları, bilgisayarları, web sitelerini kolay bir şekilde kullanabilmelerini sağlamakta ve grafik özellikler (renk, büyüklük, şekil) açısından öne çıkaracak şekilde tasarlayan birimler olarak anlatılabilir. Yani UI, kullanıcıların en sade ve basit bir şekilde ürünü kullanmasını sağlayıp teknik özellikler ve görünüm açısından da beklentilerini karşılamayı sağlamaktadır. Fakat, bu noktada UI ve UX kavramları karışabilmektedir.

UI, aklımıza gelebilecek her üründe kendini gösterebilmektedir. Televizyon, bilgisayar, telefon ve tablet gibi cihazlarda gördüğümüz menüler, elektrik süpürgesi veya bulaşık makinesi gibi cihazlardaki düğmeler, televizyonda kumandası üzerindeki tuşlar UI tasarımı sonucu ortaya çıkan ara yüzlere örnek olarak verilebilmektedir.

UX Nedir?

UX, kullanıcıların site üzerindeki etkileşiminin nasıl olması gerektiği üzerine çalışmalar yapmaktadır. Yani, UX, istenilen etkileşimi planlayıp tasarıma dökülmesini sağlayan bir disiplin olup kullanıcıların etkileşim sürecinde yaşadığı tüm deneyimlerle ilgilen bir disiplindir. Bununla birlikte UX, kullanıcılara yönelik bazı testlerden gelen verilerle de şekillenebilmektedir. Tasarımda yer alması gereken detayların nerede, ne zaman ve nasıl yer almasına ilişkin kullanıcı etkileşimini kurgulamaktadır. UX (Kullanıcı Deneyimi Tasarımı) Neden Önemlidir?

UX, bir kişinin dijital ürünle etkileşime girdiğinde nasıl hissettiğini göstermektedir. UX, tasarım ilkeleri arasında “ikna edicilik, yararlılık, kullanılabilirlik” gibi ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkeler ve çalışma prensibine bakıldığında kullanıcı deneyimi tasarımının dijital bir ürünün sürdürülebilirliği açısından ne kadar önemli olduğu görülmektedir. Çünkü UX sayesinde bir site tasarımının etkinliği ve ne kadar kullanıcı dostu olduğu gibi unsurlar etkin hale getirilip kullanıcının deneyimini olumlu yönde etkilemektedir.

Kullanıcı deneyimi tasarımını hamburger örneği ile açıklayabiliriz. Örneğin, bir hamburger sadece ürün düşünülerek kusursuz bir şekilde tasarlanmış olabilir. Fakat bu görüntü, kişilerin hamburgeri arzulaması için yeterli gelmeyebilir. Dolayısıyla aynı görsel, hamburgerin yanında ketçap, patates kızartması, tavuk parçaları gibi çekiciliklerle sunulduğunda kullanıcıların ilgisini çekebilir. Bu bağlamda, UX’in amacını dijital bir ürünü mükemmel olarak tasarlamak değil kullanıcı deneyimi tasarlamak olarak ifade edebiliriz.

Web sitelerinden örnek verdiğimizde ise, UX; Kullanıcılara site içi aramalarını kolay bir şekilde yapma imkanı ve dinamik bir alt içerik deneyimi hazırlamaktadır. Örneğin, Amazon web sitesi UX tasarımının başarılı bir örneği olarak gösterilmektedir. Çünkü, sade ve göz yormayan bir şekilde hazırlanan sayfa istenilen ürünlere kolayca gidilmesini sağlayarak ziyaretçilerine rahat ve yormayan bir deneyim sunmaktadır.

UI ve UX Uyum İçindedir

UI- UX farklı bilişsel süreçler gerektirmektedir. Ancak senkronize olarak çalışmaktadır. UX tasarımlarını kullanıcıların ihtiyaçlarına senkronize ederken, UI tasarımı UX tasarımcısının araştırmalarına ve özelliklerine senkronize olur.

Özetle; İşlevsel ve hedef odaklı tasarımlar için UI gerekli olup tasarım çalışmaları için UX desteği gerekmektedir. Dolayısıyla zengin ve kullanışlı bir dijital ürün için UI ve UX’in birlikte çalışması en verimli sonucu verecektir.